कृषी सेवक । ३० एप्रिल २०२४ । सध्या दुग्ध व्यवसायाला मोठे महत्व प्राप्त झाले आहे. देशभरात शेतकरी एक गाय ते भला मोठा १०० एक गायींचा गोठा उभारून दुधाचा व्यवसाय करताना आढळून येतात. ज्यामुळे इतक्या मोठ्या संख्येने असलेल्या गायींच्या संख्येमुळे शेतकऱ्यांना दूध काढण्यासाठी यंत्रांचा वापर करावा लागतो. आधुनिक यंत्रांमुळे शेतीशी संबंधित हा व्यवसाय आणखी सोपा झाला आहे. या मशीन्सच्या माध्यमातून आपण दूध काही दिवसांऐवजी अनेक दिवस टिकवून ठेऊ शकतो. यासोबतच इतरही अनेक उत्पादने या मशीनद्वारेच आपण बनवू शकतो.
३ लाख शेतकरी दूध अनुदानास पात्र; २१६ कोटींची रक्कम वितरित!
आपण संबंधित एका मशीनबद्दल माहिती जाणून घेणार आहोत. ज्याचा वापर आम्ही गाई किंवा म्हशीचे दूध काढण्यासाठी करतो. दूध काढण्याचे यंत्र, ज्याला इंग्रजीत ‘मिल्किंग मशीन’ असे म्हणतात, ते गाई, म्हशी आणि इतर दूध देणाऱ्या प्राण्यांचे दूध काढण्यासाठी वापरले जाते. हे व्यावसायिक दूध उत्पादनाच्या क्षेत्रात वापरले जाते. जेथे सुरक्षित आणि अधिक संघटित पद्धतीने मोठ्या संख्येने जनावरांचे दूध काढण्याची गरज असते. दूध काढण्याचे यंत्र वापरण्यासाठी आपण खालील प्रकारची व्यवस्था करू शकतो.
१. दूध काढण्याचे यंत्र बसवण्याची योग्य जागा : हे यंत्र जनावरांच्या आजूबाजूला बसवले जाते आणि त्यासाठी योग्य सुविधा तयार केल्या जातात. मशिनमध्ये दूध काढण्यासाठी डायरेक्ट कनेक्शन किंवा पाइपलाइन वापरली जाते, जी दूध गोळा करण्यासाठी उपयुक्त आहे.
शेवग्यापासून सुरु करू शकता ‘हा’ प्रक्रिया उद्योग; बनतात ‘ही’ उत्पादने!
२. कासेची साफसफाई : कासे साफ करण्यासाठी प्रथम तयारी केली जाते. यामध्ये गरम पाणी आणि दुधाने कासे स्वच्छ करण्यासाठी विशेष उपकरणे वापरली जातात. यामुळे कासेवरील जिवाणू, जंतू आणि इतर कोणतेही पदार्थ स्वच्छ करून दुधाची गुणवत्ता सुनिश्चित केली जाते.
३. अशा प्रकारे बाहेर पडेल दूध : गाई किंवा म्हशीचे दूध कासेमध्ये मशीनद्वारे गोळा करण्यासाठी विशेष उपकरणे वापरली जातात. ही उपकरणे कासेला दाबून दूध काढतात आणि ते गोळा करण्यासाठी योग्य डिस्चार्ज पाइपलाइनद्वारे किंवा इतर कोणत्याही भांड्यात जमा करतात.