कृषीसेवक | १९ सप्टेंबर २०२३
देशातील प्रत्येक नागरिकांना शेंगदाणे खूप आवडतात. भारतातील अनेक राज्यांमध्ये याची लागवड केली जाते. तुम्हीही शेतकरी असाल तर भुईमुगाची लागवड करून भरघोस उत्पन्न मिळवू शकता. त्याची लागवड करण्यासाठी सुमारे 4 महिने लागतात. हे योग्य शेती तंत्रावर देखील अवलंबून आहे. त्यामुळे चांगले उत्पन्न मिळविण्यासाठी भुईमुगाची लागवड प्रगत बियाणे व आधुनिक तंत्रज्ञानाने करणे गरजेचे आहे.
देशातील अनेक राज्यांमध्ये भुईमुगाची लागवड केली जाते. ज्यामध्ये त्याची लागवड प्रामुख्याने राजस्थान, गुजरात, महाराष्ट्र, आंध्र प्रदेश, कर्नाटक आणि पश्चिम बंगालमध्ये केली जाते. भुईमूग पिकासाठी शेतात तीन ते चार वेळा नांगरणी करावी. यानंतर जमिनीची सपाट करावी व नंतर सपाटीकरण केल्यानंतर शेतात आवश्यकतेनुसार सेंद्रिय खत, खते व पोषक तत्वांचा वापर करावा. जेणेकरून चांगले उत्पादन घेता येईल. शेत तयार केल्यानंतर शेंगदाणे पेरणीसाठी बियाणे तयार करावे. जेणेकरून पिकावर रोग व किडे येऊ शकत नाहीत. पेरणीसाठी सुधारित वाण आणि बियाणे वापरा. त्यामुळे पिकावर रोग होण्याची शक्यता कमी होते. पेरणीसाठी हेक्टरी 60 ते 70 किलो बियाणे वापरावे.
भुईमुगाचे पीक फक्त पावसावर अवलंबून असते, म्हणून त्याला पाणी बचत पीक असेही म्हणतात. अतिवृष्टीपूर्वी शेतात पाण्याचा निचरा होण्याची व्यवस्था करा, जेणेकरून पाणी पिकांना भिडणार नाही. भुईमूग पिकाला पूर आल्याने किडी व रोगांचा प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता वाढते. कमी पाऊस झाल्यास गरजेनुसार सिंचन करणे अत्यंत गरजेचे आहे. भुईमूग पिकामध्ये जास्त तण वाढतात, ज्यामुळे झाडाच्या वाढीवर आणि उत्पादनाच्या गुणवत्तेवर परिणाम होतो. त्यामुळे पेरणीनंतर 15 दिवसांनी व 35 दिवसांनी शेतात तण काढून शेतात उगवलेले गवत उपटून टाकावे. पिकावरील कीड व रोगांवर लक्ष ठेवा. सेंद्रिय कीटकनाशकांचा वापर दर 15 दिवसांच्या अंतराने गरजेनुसार करावा.