कृषी सेवक । २५ जुलै २०२२ । महाराष्ट्रात हवामानातील बदल आणि निसर्गाच्या क्रूरतेमुळे द्राक्षबागांचे गेल्या चार वर्षांपासून मोठ्या प्रमाणात नुकसान होत असून, द्राक्षबागांवर किडींचा हल्ला ही शेतकऱ्यांची मोठी समस्या आहे. हवामान बदलामुळे हा प्रकार घडत असल्याचे सांगण्यात आले. बाजारपेठेत योग्य भाव न मिळाल्याने द्राक्ष लागवडीचे होणारे नुकसान पाहता नाशिक आणि सांगली जिल्ह्यातील शेतकरी आता पीक पद्धतीत बदल करण्याचा विचार करत आहेत. तर दुसरीकडे द्राक्ष लागवडीत येणाऱ्या अडचणी सोडवण्यासाठी द्राक्ष उत्पादक संघटनेने मोठा निर्णय घेतला आहे.
या टीमने आता नॅशनल रिसर्च सेंटर ऑन ग्रेप्सशी करार केला आहे. यामध्ये शेतकऱ्यांचे प्रश्न सुटतील आणि दरवर्षी होणारे नुकसान कमी होईल, असा दावा केला जात आहे. राज्य द्राक्ष उत्पादक संघाचे अध्यक्ष शिवाजी पवार यांनी एका बैठकीत हा निर्णय घेतला आहे. नवीन संशोधन समितीमध्ये नामवंत शास्त्रज्ञांचा समावेश करण्यात आल्याचे त्यांनी सांगितले. याशिवाय कृषी विद्यापीठाचेही सहकार्य मिळणार आहे.
प्रगत तंत्रज्ञान शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचेल
ही संस्था द्राक्षावरील कीड-रोग आणि त्याचा सामना कसा करायचा यावर संशोधन करणार आहे. या संस्थेला राज्य कृषी विद्यापीठाचे सहकार्य मिळणार आहे. या सर्वांच्या मदतीने तयार होणारे तंत्रज्ञान शेतात आणले जाणार आहे. संशोधनाचे फायदे थेट शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचावेत, या उद्देशाने टीमने हा निर्णय घेतला आहे. विद्यापीठांच्या माध्यमातून होणाऱ्या संशोधनाचाही या संस्थांना फायदा होईल. एकूणच शेतकऱ्यांना नुकसानीपासून वाचवून उत्पादन वाढीसाठी प्रयत्न केले जाणार आहेत.
द्राक्षांवर हवामान बदलाचे परिणाम
गेल्या ४ वर्षातील द्राक्ष उत्पादनातील नफा सोडा, उलट आम्हा शेतकर्‍यांचे नुकसान वाढत असल्याचे शेतकरी सांगतात. यंदा द्राक्ष काढणी अंतिम टप्प्यात असताना अवकाळी पावसाने त्यांचे नुकसान केले. गतवर्षीही अवकाळी पावसाने फळबागांचे मोठे नुकसान झाले होते. याशिवाय सर्व फळबागांचे उत्पादन यंदा घटले आहे. ढगाळ वातावरण आणि संततधार पावसामुळे द्राक्षांचे उत्पादन निम्म्याहून अधिक घटले आहे.
त्याचबरोबर आता बागायतदार संघटनेने संशोधन संस्थेशी करार केला आहे, अशा स्थितीत त्याचा काय परिणाम होतो आणि द्राक्ष उत्पादकांना किती फायदा होतो हे पाहावे लागेल. महाराष्ट्र हे देशातील सर्वात मोठे द्राक्ष उत्पादक राज्य आहे. येथून द्राक्षेही मोठ्या प्रमाणावर इतर देशांमध्ये निर्यात केली जातात.