बळीराज्याचा कांद्याचा खर्चही वसूल होत नाहीये, उत्पन्न दुप्पट कसे होणार?

कृषी सेवक । २७ सप्टेंबर २०२२ । महाराष्ट्रात कांद्याच्या भावाबाबत शेतकऱ्यांना दिलासा मिळताना दिसत नाही. गेल्या पाच महिन्यांपासून कांद्याचे घसरलेले भाव बदललेले नाहीत. कांदा हे महाराष्ट्रातील प्रमुख पीक आहे. मात्र कांद्याचे बाजारभाव इतके कमी असल्याने शेतकऱ्यांचे यंदा मोठे नुकसान झाले आहे. त्यामुळे कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांना मोठ्या आर्थिक कोंडीला सामोरे जावे लागत आहे. कांद्याचे बाजारभाव घसरल्याने शेतकऱ्यांची डोकेदुखी वाढत आहे. त्यांना 1 रुपये तर कुठे ३ ते ७ रुपये किलोने कांदा विकावा लागतो. शेतकऱ्यांचे प्रश्न सोडवण्यात नेत्यांना स्वारस्य नाही.

वास्तविक, राज्यातील किमान १५ लाख शेतकरी कुटुंबे कांदा पिकावर अवलंबून आहेत. त्यामुळे एवढ्या शेतकर्‍यांचे कांद्याला योग्य भाव मिळाला नाही तर उत्पन्न दुप्पट करण्याचे स्वप्न अधुरेच राहणार आहे.राज्यातील शेतकर्‍यांनी भाव वाढण्याच्या आशेने कांद्याची साठवणूक केली आहे. मात्र निसर्गाच्या क्रूरतेमुळे साठवलेला कांदा आता सडू लागला आहे. त्यामुळे काही शेतकऱ्यांना कमी भावात कांदा विकावा लागत आहे.

एवढ्या भावात कांद्याची लागवड कशी होणार?
सध्याही अनेक जिल्ह्यांत कांद्याला १०० ते ५०० रुपये प्रतिक्विंटल दर शेतकऱ्यांना मिळत आहे. बाजारात एवढा कमी भाव मिळत असल्याने सातत्याने नुकसान होत असल्याचे शेतकऱ्यांचे म्हणणे आहे. महाराष्ट्र कांदा उत्पादक संघटनेचे संस्थापक अध्यक्ष भरत दिघोळे यांच्या मते, सध्या कांद्याचा उत्पादन खर्च 18 रुपये प्रति किलो आहे. तर त्याच्या निम्मेही भाव मिळत नाही. अशा परिस्थितीत कांद्याची लागवड कशी करणार? एमएसपीच्या कक्षेत आणल्याशिवाय या समस्येवर कायमस्वरूपी तोडगा निघणे शक्य दिसत नाही.

सहकारी संस्थाही कमी जबाबदार नाही
कांदा उत्पादक संघाने कांद्याला किमान ३० रुपये किलो भाव देण्याची मागणी केली आहे. असे असताना सरकार याबाबत काहीही बोलायला तयार नाही. या समस्येकडे सरकारने अद्याप लक्ष दिलेले नाही, असे संघटनेचे अध्यक्ष भरत दिघोळे यांचे म्हणणे आहे. कमी दरामागे नाफेड ही सहकारी संस्थाही कमी जबाबदार नाही. यंदा शेतकऱ्यांकडून केवळ ९ ते १२ रुपये किलो दराने कांदा खरेदी करण्यात आला. तर गतवर्षी २३ ते २४ रुपयांपर्यंत भाव होता. म्हणजेच गेल्या वर्षीपेक्षा कमी दर दिला. अशा स्थितीत व्यापाऱ्यांना कमी दरात खरेदी करण्याची संधी मिळाली.

शेतकऱ्यांना किती दर मिळतो
२४ सप्टेंबर रोजी अहमदनगरच्या मंडईत केवळ ४४७ क्विंटल कांद्याची आवक झाली. ज्याचा किमान भाव १०० रुपये प्रतिक्विंटल होता. कमाल भाव १५०० रुपये प्रतिक्विंटल होता. सरासरी ८०० रुपये प्रतिक्विंटल भाव मिळाला.

औरंगाबादमध्ये ९२२ क्विंटल कांद्याची आवक झाली. जिथे किमान भाव २०० रुपये प्रतिक्विंटल होता. कमाल भाव ८०० रुपये प्रतिक्विंटल होता. सरासरी ५०० रुपये प्रतिक्विंटल भाव मिळाला.

धुळ्यात ९४८ क्विंटल कांद्याची आवक झाली. त्याचा किमान भाव ११० रुपये प्रतिक्विंटल होता. कमाल भाव ९०० रुपये प्रतिक्विंटल तर सरासरी ७०० रुपये प्रतिक्विंटल होता.

जळगावच्या बाजारात कांद्याची ३०६ क्विंटल आवक झाली. त्याचा किमान भाव २५० रुपये प्रतिक्विंटल होता. कमाल भाव १३०० रुपये प्रतिक्विंटल होता. तर सरासरी ८०० रुपये प्रतिक्विंटल दर होता