शेतकऱ्यांनो मार्चमध्ये करा ‘या’ पिकांची लागवड

कृषी सेवक I २५ डिसेंबर २०२२ Iफेब्रुवारीच्या पेरणीनंतर आता मार्च महिन्यात पेरणीची वेळ आली आहे . जर शेतकऱ्यांनी योग्य वेळी योग्य पेरणी केली तर त्यांनाही चांगले उत्पन्न मिळू शकते. योग्य हंगामात मागणीनुसार योग्य उत्पादन बाजारात आल्यावर शेतकर्‍यांच्या विक्रीतही वाढ होईल आणि अशा प्रकारे त्यांचा नफाही चांगला होईल यात काही शंका नाही.

जर आपणही भाजीपाला पेरणी करीत असाल आणि योग्य वेळी चांगले उत्पादन घ्यायचे असेल तर त्यानुसार पीक निवडा. मार्चमध्ये शेतकरी कोणते पीक घेऊ शकतात आज आम्ही तुम्हाला याबद्दल माहिती देणार आहोत. येणाऱ्या हंगामाची वेळ लक्षात घेऊन शेतक्यांनी पेरणी करावी जेणेकरून त्यांना बाजारात मागणी असल्याने चांगला भाव मिळेल. अशा परिस्थितीत मार्च महिन्यात शेतकरी कोणती पिके पेरू शकतात हे आज आम्ही तुम्हला या लेखातून सांगणार आहोत.

1. काकडी

आपण या महिन्यात सहज काकडीची पेरणी करू शकता. या महिन्यात डोंगराळ भागात त्याची पेरणी केली जाते, तर मध्य भारतातील शेतकरीही फेब्रुवारी ते जूनमध्ये काकडीची लागवड करतात. तसेच जानेवारी ते मार्च या काळात दक्षिण भारतात काकडीची पेरणी होते. हे विशेषतः कच्च्या स्वरूपात कोशिंबीर म्हणून वापरले जाते. उन्हाळ्यात, त्याचे सेवन केल्याने पोट थंड राहते आणि उष्माघाताची शक्यता देखील कमी होते. गरम आणि कोरडे हवामान त्याच्या प्रगत शेतीसाठी योग्य आहे.

प्रगत वाण- अर्का शीतल,लखनऊ अर्ली, नसदार, नस रहित लम्बा हरा आणि सिक्कीम काकडी.

2. भेंडी

फेब्रुवारी ते मार्च या कालावधीत शेतकरी भेंडीची पेरणी करू शकतात. ही शेती कोणत्याही मातीत करता येते. लागवडीसाठी शेताला दोन ते तीन वेळा नांगर द्यावा व माती ठिसूळ असावी आणि नंतर नांगरणी करुन पेरणी करावी. पेरणी एका रांगेत करावी. पेरणीच्या झाल्याच्या 15-20 दिवसानंतर प्रथम खुरपणी करणे महत्वाचे आहे.

प्रगत वाण – हिसार उन्नत, वी आर ओ- 6, पूसा ए- 4, परभनी क्रांति, पंजाब- 7, अर्का अनामिका, वर्षा उपहार, अर्का अभय, हिसार नवीन, एच बी एच.

3. कारले

कारले अनेक रोगांसाठी फायदेशीर आहे, म्हणून बाजारातही याची मागणी जास्त आहे. उन्हाळ्यात तयार केलेले त्याचे पीक अतिशय उपयुक्त आहे. त्यातून शेतकरी चांगला नफा कमवू शकतात. तसे, त्याच्या चांगल्या वाढीसाठी आणि उत्पादनासाठी, निचरा होणारी चांगली डांब असलेली चिकणमाती योग्य मानली जाते.

प्रगत वाण – पूसा हाइब्रि‍ड 1,2, पूसा दो मौसमी, पूसा विशेष, कल्याणपुर, प्रिया को- 1, एस डी यू- 1, कोइम्बटूर लांग, कल्यानपुर सोना, बारहमासी करेला, पंजाब करेला- 1, पंजाब- 14, सोलन हरा, सोलन, बारहमासी.

4. लौकी

लौकीमध्ये प्रथिने, कार्बोहायड्रेट आणि खनिजलवण व्यतिरिक्त जीवनसत्त्वेही भरपूर प्रमाणात उपलब्ध आहेत. डोंगराळ भागांपासून दक्षिण भारतातील राज्यांत याची लागवड केली जाते. याचे सेवन केल्यास गर्मी दूर होते आणि पोटाशी संबंधित आजारही दूर होतात. त्याच्या लागवडीसाठी उबदार व दमट हवामान आवश्यक आहे. बियाणे पेरणीपूर्वी 24 तास पाण्यात भिजवा. यामुळे बियाण्याची उगवण प्रक्रिया गतिमान होते. यानंतर शेतात बियाणे पेरता येऊ शकतात.

प्रगत वाण – पूसा संतुष्टिब‍, पूसा संदेश (गोल फल), पूसा समृध्दि-‍ एवं पूसा हाईबि‍ड 3, नरेंद्र रश्मिी, नरेंद्र शिशिर, नरेंद्र धारीदार, काशी गंगा, काशी बहार.

5. पालक

वालुकामय चिकणमाती मध्ये शेतकरी पालकची पेरणी करू शकतात. यासह नांगरणीसाठी माती तयार करा. यानंतर, 3 वेळा नांगर द्या म्हणजे माती ठिसूळ होईल. आता आपण त्यात पेरणी करू शकता. लक्षात घेण्याची बाब म्हणजे शेतकर्‍यांनी रांगेत पालक पेरणे करणे आवश्यक आहे.

प्रगत वाण – पूसा पालक, पूसा हरित, पूसा ज्योति, बनर्जी जाइंट, हिसार सिलेक्शन 23, पन्त का कम्पोजीटी 1, पालक न 51-16.

6. खरबूज

खरबूज पेरणीची वेळ नोव्हेंबर ते मार्च पर्यंत असते. उच्च तापमान असणारी हवामान त्याच्या लागवडीसाठी उत्तम मानली जाते. उबदार हवामानामुळे त्याची वाढही चांगली होते. जमीन तयार करताना अर्ध्या प्रमाणात नायट्रोजन फॉस्फेट आणि पोटॅशमध्ये मिसळावे. त्याच वेळी पेरणीच्या 25-30 दिवसांनंतर उर्वरित नायट्रोजन वापरली पाहिजे.

प्रगत वाण – पूसा रसाल, दुर्गापुरा लाल, आसाही-यामाटो, शुगर बेबी, न्यू हेम्पसाइन मिडगेट, अर्का ज्योति, दुर्गापुरा केसर.

7. वांगी

या महिन्यात शेतकरी वांग्याची लागवड करू शकतात. यासाठी चिकणमाती माती योग्य मानली जाते. शेतकऱ्यांनी शेतात एक हेक्टरसाठी 4 ते 5 ट्रॉली शेण खत वापरणे आवश्यक आहे. गोल वांग्याबरोबर तुम्ही लांब वांग्याची देखील पेरू शकता.

प्रगत वाण

लांब वांगी : पूसा परपल क्लसटर, पूसा क्रान्ति, पूसा परपल लोंग, पन्त सम्राट, पंजाब सदाबहार आदि.

गोल वांगी : एच- 4, पी- 8, पूसा अनमोल, पूसा परपल राउन्ड, पन्त ऋतु राज, पी बी- 91-2, टी- 3, एच- 8, डी बी एस आर- 31, डीबी आर- 8.