किवी’ लागवडीतून मिळेल लाखोंची कमाई

‘कृषी सेवक I ४ डिसेंबर २०२२ I किवी हे एक विदेशी फळ आहे, ज्याने आपल्या औषधी गुणधर्मांमुळे भारतीय लोकांच्या आहारात स्थान निर्माण केले आहे. त्यात आवश्यक पोषक आणि अँटिऑक्सिडंट असतात, जे शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करतात. किवीमध्ये व्हिटॅमिन सी, व्हिटॅमिन ई, फायबर, पोटॅशियम, तांबे, भरपूर प्रमाणात असते. सोडियम आणि अँटी-ऑक्सिडंट्स असतात. रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करण्यासोबतच किवी अनेक आजारांवर फायदेशीर आहे. किवीमध्ये असलेल्या औषधी गुणधर्मामुळे त्याला देशात आणि जगात मोठी मागणी आहे. या कारणास्तव, भारतातील शेतकऱ्यांमध्ये त्याच्या लागवडीचा कल वेगवान आहे. किवी फळ त्याच्या औषधी गुणधर्मामुळे बाजारात चांगल्या किमतीत विकले जाते, ज्यामुळे त्याची लागवड कमी खर्चात शेतकऱ्यांना चांगला नफा मिळवून देते. चला तर मग या लेखाद्वारे किवी लागवडीबद्दल जाणून घेऊया.

किवी फळ जन्म ठिकाण

किवी एक विदेशी फळ आहे, मूळतः चीनचे फळ मानले जाते. चीनला किवी फळाचा जनक म्हटले जाते. चीनमध्ये त्याला चायनीज गूसबेरी म्हणतात. सध्या न्यूझीलंडमध्ये या फळाचे सर्वाधिक उत्पादन होते. परदेशात न्यूझीलंड, इटली, अमेरिका, चीन, जपान, ऑस्ट्रेलिया, फ्रान्स, चिली आणि स्पेनमध्ये किवीची मोठ्या प्रमाणावर लागवड केली जाते. मात्र गेल्या काही वर्षांपासून भारतात किवीची मागणी वाढली आहे, त्यामुळे हिमाचल प्रदेश, उत्तराखंड, नागालँड, केरळ, उत्तर प्रदेश, जम्मू-काश्मीर, सिक्कीम, अरुणाचल या राज्यांमध्ये त्याची लागवड मोठ्या प्रमाणावर केली जात आहे. प्रदेश आणि मेघालय. येथील शेतकरी शेती करून करोडपती होत आहेत.

किवी फळाचे वैशिष्ट्य

किवी त्याच्या सुंदर रंगासाठी खूप प्रसिद्ध आहे आणि व्हिटॅमिन सी, व्हिटॅमिन ई, व्हिटॅमिन के आणि मुबलक पोटॅशियम आणि फोलेटने समृद्ध आहे. या फळावर केसाळ केस असतात, त्यामुळे माकडे किंवा इतर प्राणी हे फळ खराब करत नाहीत. हे फळ थोडेसे आंबट फळ असल्याने त्याच्या चवीसाठी ओळखले जाते. याशिवाय पोटॅशियम, व्हिटॅमिन ई, सोडियम, फायबर, कॉपर आणि अँटी-ऑक्सिडंट्सचे प्रमाणही यामध्ये आढळते, ज्यामुळे शरीराची रोगप्रतिकारक शक्तीही वाढते. तसेच अनेक प्रकारच्या आजारांवर ते अधिक फायदेशीर आहे. ज्यामध्ये डेंग्यू, मलेरिया, संसर्गजन्य आजार अशा अनेक आजारांचा समावेश आहे. औषधी गुणधर्मांमुळे डॉक्टर रुग्णांना किवी फळे खाण्याची शिफारस करतात. हळूहळू लोकांना किवी सारखी काही लिंबूवर्गीय फळे आवडू लागली आहेत जी आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर आहेत. त्यामुळे या फळाला बाजारात मोठी मागणी आहे. अशा परिस्थितीत तुम्ही याच्या लागवडीतून लाखोंची कमाई करू शकता.

किवी व्यावसायिक लागवडीसाठी योग्य

कृषी तज्ज्ञांच्या मते, किवी फळाचे अनेक पटींनी पौष्टिक फायदे आहेत आणि त्यात व्यावसायिक उत्पादन आणि निर्यातीची मोठी क्षमता आहे. किवी हे फळ पीक संरक्षणाच्या दृष्टीने चांगलेच नाही तर आरोग्यासाठीही खूप चांगले आहे. या फळामध्ये रोगांचा प्रादुर्भाव नगण्य असल्याने त्याची किंमत खूपच कमी असल्याचे कृषी तज्ज्ञांचे मत आहे. हे फळ शेतकऱ्यांमध्ये झपाट्याने प्रसिद्ध होत आहे. या फळामध्ये पक्की रचना बसवली की तिसऱ्या ते चौथ्या वर्षी चांगले उत्पन्न येऊ लागते. शेतकऱ्यांनीही किवी लागवडीकडे वळावे, यामुळे पिकांच्या सुरक्षिततेच्या चिंतेतून सुटका तर होईलच, शिवाय शेतीच्या वाढत्या खर्चातूनही दिलासा मिळेल, असे कृषी तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे.

किवी लागवडीसंबंधी सविस्तर माहिती

किवी फळांच्या लागवडीसाठी हलक्या आम्लयुक्त आणि खोल चिकणमाती जमिनीत किवीची लागवड करणे चांगले आहे. परंतु त्याच्या व्यावसायिक लागवडीसाठी , अशी जमीन त्याच्या लागवडीसाठी योग्य आहे. समशीतोष्ण आणि सौम्य उप-उष्णकटिबंधीय हवामान किवीसाठी योग्य आहे. किवीची झाडे १५ अंश तापमानात चांगली उगवतात आणि झाडांवर फळांच्या विकासासाठी ५ ते ७ अंश तापमान आवश्यक असते.

लागवडीसाठी रोपे तयार करणे

किवीची रोपे रोपांच्या स्वरूपात लावली जातात. त्यासाठी रोपवाटिकेत बिया टाकून रोपे तयार केली जातात. रोपवाटिकेत बिया पेरणीसाठी एक मीटर रुंद आणि पाच मीटर लांब बेड तयार करा. प्रत्येक वाफ्यात चांगले कुजलेले शेणखत मिसळून १५-२० दिवस आधी पाणी टाकून सोडावे.
3 ग्रॅम कॅप्टन औषध प्रति किलो बियाण्यावर प्रक्रिया केल्यानंतर 15 सें.मी. अंतरावर दोन सेमी. खोल पेरा. किवी कलमांची लागवड करण्यासाठी, वाळू, कुजलेले खत, माती, लाकूड भुसा आणि कोळशाची भुकटी यासाठी 2 : 2 : 1 : 1 हे गुणोत्तर योग्य आहे. याशिवाय, तुम्ही किवीची रोपे बडिंग, ग्राफ्टिंग आणि लेयरिंग पद्धतीने तयार करू शकता.

वनस्पती लागवड

किवीच्या लागवडीसाठी प्रथम शेत तयार करून जमिनीची नांगरणी करून खोल नांगरणी करावी. शेतात थाप टाकून जमीन सपाट करावी. किवी लागवडीमध्ये, रोपे लागवडीच्या एक महिना आधी, दोन ते 4 मीटर अंतरावर, 50 x 50 x 50 सें.मी. खड्डे खणून त्यात शेणखत व माती समप्रमाणात भरून पाणी द्यावे जेणेकरून माती स्थिर होईल. त्यानंतर डिसेंबर आणि जानेवारी महिन्यात खड्ड्यात रोप लावावे. किवीच्या झाडाला उन्हाळ्यात दर तीन ते चार दिवसांनी पाणी द्यावे आणि हिवाळ्यात 10-15 दिवसांनी पाणी द्यावे. त्याच्या झाडांना वर्षभरात 18 ते 20 पाणी द्यावे लागते.

किवी फ्रूट फार्मिंगमधून कमाई

किवीच्या लागवडीचा खर्च खूपच कमी आहे आणि नफाही सर्वाधिक आहे, परंतु किवीच्या लागवडीपासून चांगले उत्पन्न मिळविण्यासाठी, शेतकर्‍यांना फक्त त्याच्या पिकामध्ये विविधतेची खूप काळजी घ्यावी लागते. एक हेक्टर किवी शेतात 400 पेक्षा जास्त रोपे लावता येतात. एका झाडाला 90 ते 100 किलो फळे मिळतात. किवी रोप लावल्यानंतर ४ वर्षांनी पीक देण्यास सुरुवात होते. बाजारात या फळांची किंमत 200 ते 300 रुपये प्रति किलो आहे. त्यानुसार, शेतकरी याच्या लागवडीतून वर्षाला सुमारे 15-20 लाख रुपये कमवू शकतात.