आता मातीशिवाय देखील पिकऊ शकतो भाजीपाला; जाणून घ्या काय आहे पद्धत?

कृषी सेवक । २ एप्रिल २०२४ । हायड्रोपोनिक्स हे एक विशेष प्रकारचे कृषी तंत्र आहे ज्यामध्ये वनस्पतींना मातीशिवाय पाण्यात पोषण दिले जाते. हे तंत्रज्ञान विविध प्रकारच्या पाण्यात पोषण नियंत्रित करताना वनस्पतींना योग्य प्रमाणात पोषण प्रदान करण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे. हायड्रोपोनिक्सचा वापर व्यावसायिक शेती, आधुनिक घरगुती बागकाम आणि विशेष बागांमध्ये केला जातो.

यामध्ये झाडांना योग्य प्रमाणात पोषण, पाणी आणि योग्य वातावरण दिले जाते. पाईप्स किंवा प्रवाहांद्वारे वनस्पतींच्या मुळांपर्यंत पाणी, पोषक आणि ऑक्सिजन वितरीत करण्यासाठी याचा वापर केला जातो. हायड्रोपोनिक तंत्रज्ञानाचा वापर मुख्यतः भाज्या आणि फुलांच्या उत्पादनात केला जाते.

मातीशिवाय भाजी कशी वाढवायची, या काही पद्धती आहेत

1. विक हायड्रोपोनिक सिस्टीम: या प्रणालीमध्ये धागा किंवा स्टूलच्या माध्यमातून झाडांना पाणी आणि पोषक द्रव्ये पोहोचवली जातात. यामध्ये खर्च खूपच कमी आहे.

2. प्रवाह प्रणाली: या हायड्रोपोनिक तंत्रात झाडे पाण्याच्या प्रवाहात उभी राहतात. वनस्पतीच्या वाढीसाठी आवश्यक असलेले सर्व पोषक तत्व पाण्यात असतात.

3. ठिबक प्रणाली: या प्रणालीमध्ये, पाणी आणि पोषक तत्त्वे झाडांच्या खाली थेंब थेंब टाकली जातात.

या तंत्रात या गोष्टी लक्षात ठेवा

पोषण पद्धत: हायड्रोपोनिक्समध्ये वनस्पतींचे पोषण करण्याची प्राथमिक पद्धत समाविष्ट असते, जसे की निर्दिष्ट पाण्यात योग्य पोषक तत्वांचे डिझाइन केलेले मिश्रण.

प्रणाली डिझाइन: हायड्रोपोनिक्सच्या संदर्भात, वनस्पती ठेवण्यासाठी योग्य प्रणाली निवडणे महत्वाचे आहे. यामध्ये प्लॅस्टिक नेटपॉट्स किंवा इतर कोणतेही साहित्य वापरले जाते.

पाणी नियंत्रण: हायड्रोपोनिक्समध्ये पाण्याचे नियंत्रण खूप महत्वाचे आहे. पाण्याची गुणवत्ता, pH पातळी आणि पोषक तत्वांचे प्रमाण योग्यरित्या नियंत्रित केले जाते. तरच झाडे वाढतात.

प्रक्रिया नियंत्रण: हायड्रोपोनिक्सच्या संदर्भात, तापमान, प्रकाश आणि हवेची गुणवत्ता देखील महत्त्वाची आहे.

उत्पन्न: विशिष्ट उत्पादनांसाठी विशेष उपाय केले जाऊ शकतात, जसे की वनस्पतींच्या वाढीकडे आणि विकासाच्या परिस्थितीकडे लक्ष देणे.