गहू व मैदा होणार स्वस्त ; जाणून घ्या सविस्तर !

कृषी सेवक । ६ फेब्रुवारी २०२३।  देशातील व्यापारीसह हॉटेलधारकांसाठी मोठी बातमी समोर आली आहे. ई-लिलावाद्वारे गव्हाची पहिली विक्री 1-2 फेब्रुवारी रोजी झाली. 23 राज्यांमधील FCI डेपोमधून सुमारे 9.2 लाख टन गहू विकला गेला. खुल्या बाजारात विक्री अंतर्गत पीठ गिरण्यांसारख्या मोठ्या ग्राहकांना FCI गव्हाच्या विक्रीसाठी पुढील ई-लिलाव 15 फेब्रुवारी रोजी होणार आहे.

अन्न मंत्रालयाने शनिवारी एका निवेदनात ही माहिती दिली. गहू आणि गहू उत्पादनांच्या वाढत्या किमतींवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी भारतीय अन्न महामंडळ (FCI) या सरकारी उपक्रमाला खुल्या बाजार विक्री योजनेअंतर्गत (OMSS) मोठ्या ग्राहकांना बफर स्टॉकमधून 2.5 दशलक्ष टन गहू विकण्याची जबाबदारी सोपवण्यात आली आहे. ई-लिलावाद्वारे गव्हाची पहिली विक्री 1-2 फेब्रुवारी रोजी झाली. 23 राज्यांमधील FCI डेपोमधून सुमारे 9.2 लाख टन गहू विकला गेला. दर बुधवारी साप्ताहिक ई-लिलाव करण्याची योजना होती.

ई-लिलावाद्वारे गव्हाची दुसरी विक्री बुधवारी, 15 फेब्रुवारी रोजी देशभरात होणार आहे. याचा अर्थ FCI पुढील आठवड्यात गव्हाचा ई-लिलाव करणार नाही आणि लिलाव न करण्यामागच्या कारणांची माहिती मंत्रालयाने दिलेली नाही. दरम्यान, FCI ने पहिल्या ई-लिलावातील सर्व विजेत्या बोलीदारांना किंमत कमी करण्याचे निर्देश दिले आहेत आणि देशभरातील संबंधित डेपोमधून ताबडतोब साठा उचलावा आणि किंमती नियंत्रणात आणण्यासाठी संबंधित बाजारपेठेत उपलब्ध करून द्याव्यात.30 लाख टन गहू विकण्याची योजना जाहीर करण्यात आली. ई-लिलावात विकला जाणारा गहू उचलून पीठ बाजारात उपलब्ध करून दिल्यानंतर भाव आणखी घसरणार असल्याचे सांगण्यात आले. गहू प्रति क्विंटल 2,350 रुपये राखीव किंमत आणि मालवाहतूक शुल्कासह ऑफर केला जात आहे. गेल्या महिन्यात, सरकारने गहू आणि गव्हाच्या पिठाच्या किमतींवर लगाम घालण्यासाठी OMSS अंतर्गत खुल्या बाजारात बफर स्टॉकमधून तीन दशलक्ष टन गहू विकण्याची योजना जाहीर केली होती. या 30 लाख टन गव्हांपैकी FCI 25 लाख टन पीठ मिलर्ससारख्या मोठ्या ग्राहकांना आणि 2 लाख टन राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांना ई-लिलावाद्वारे विकणार आहे. सुमारे तीन लाख टन गहू राज्य-पीएसयू, केंद्रीय भांडार, NCCF आणि नाफेड फेडरेशन, सहकारी संस्था आणि महासंघांना प्रति क्विंटल 2,350 रुपये सवलतीच्या दराने गव्हाचे पीठात रूपांतर करून 29.50 रुपयांना विकण्यासाठी ई-लिलावाशिवाय दिला जाईल. जनतेला जास्तीत जास्त किरकोळ किमतीत (MRP) रु. 109.59 दशलक्ष टनांवरून 106.84 दशलक्ष टनांवर घसरले OMSS धोरणांतर्गत, सरकार FCI ला अन्नधान्य, विशेषत: गहू आणि तांदूळ मोठ्या प्रमाणात ग्राहकांना आणि खाजगी व्यापार्‍यांना वेळोवेळी खुल्या बाजारात पूर्व-निर्धारित किमतींवर विकण्याची परवानगी देते. मागणी जास्त असताना पुरवठा वाढवणे आणि खुल्या बाजारातील सामान्य किमती कमी करणे हे त्याचे उद्दिष्ट आहे. देशातील गव्हाचे उत्पादन 2021-22 (जुलै-जून) या पीक वर्षात 106.84 दशलक्ष टनांवर घसरले आहे, जे मागील वर्षी 109.59 दशलक्ष टन होते. काही उत्पादक राज्यांमध्ये अचानक वाढलेली उष्णता आणि उष्णतेची लाट यामुळे उत्पादनात घट झाली.