प्रधानमंत्री सूक्ष्म अन्न उद्योग अपग्रेडेशन योजना

कृषी सेवक | २५ नोव्हेंबर २०२२ | केंद्र सरकारने ग्रामीण आणि शहरी भागातील लोकांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देण्यासाठी स्वावलंबी भारत अभियानाअंतर्गत प्रधानमंत्री सूक्ष्म अन्न उद्योग अपग्रेडेशन योजना सुरू केली होती. ही योजना पंतप्रधान मोदींनी २०२० मध्ये सुरू केली होती.

कृषी क्षेत्रात उद्योग उभारण्यासाठी शेतकऱ्यांना 10 लाख रुपयांपर्यंतची आर्थिक मदत दिली जात आहे. पंतप्रधान सूक्ष्म अन्न उद्योग अपग्रेडेशन योजनेंतर्गत, शेतकरी आणि तरुणांना कृषी क्षेत्रात अन्न प्रक्रिया युनिट्सची स्थापना आर्थिक अनुदान आणि प्रशिक्षणही दिले जात आहे. सध्या केंद्राच्या या योजनेमुळे देशात लघु/लघुउद्योग विकसित होत असून त्यामुळे रोजगाराच्या संधी निर्माण होत असून बेरोजगारीचे प्रमाणही कमी होत आहे. यामुळे गावकऱ्यांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध होतील आणि त्यांना शेतीसोबतच उत्पन्नाचा आणखी एक स्रोत मिळेल. किसनराजच्या या पोस्टच्या माध्यमातून केंद्र सरकारने सुरू केलेल्या या योजनेची सविस्तर माहिती देणार आहोत.

 

केंद्र सरकारद्वारे चालवली जाणारी प्रधानमंत्री सूक्ष्म उद्योग अपग्रेडेशन योजना स्वावलंबी भारत अभियानांतर्गत सुरू करण्यात आली आहे. हे केंद्र सरकार पुढील 5 वर्षे सुरू ठेवणार आहे. या पाच वर्षांत या योजनेवर 10 हजार कोटी रुपये खर्च करण्यात येणार आहेत. यासाठी केंद्र व राज्य सरकार अनुक्रमे ६०:४० या प्रमाणात त्याचे वितरण करणार आहे. तेच 90:10 च्या प्रमाणात ईशान्य आणि हिमालयीन राज्यांसह सामायिक केले जाईल. या अंतर्गत, 10 लाख रुपयांच्या कमाल अनुदान मर्यादेसह सूक्ष्म अन्न प्रक्रिया युनिट्सच्या स्थापनेसाठी 35 टक्के क्रेडिट लिंक्ड सबसिडी आणि सामान्य पायाभूत सुविधांसाठी जास्तीत जास्त 3 कोटी रुपये अनुदान दिले जात आहे. केंद्र सरकारच्या या योजनेचा आतापर्यंत अन्नप्रक्रिया कार्यात गुंतलेल्या सुमारे ६२ हजार लोकांना लाभ झाला आहे.

केंद्र सरकारकडून ही योजना सुरू करण्यामागचा मुख्य उद्देश म्हणजे लघु व लघु उद्योगांना त्यांचा व्यवसाय करण्यासाठी आर्थिक सहाय्य तसेच इतर सुविधा उपलब्ध करून देणे हा आहे. जेणेकरून छोट्या उद्योगांना चालना मिळेल. यासोबतच रोजगाराच्या नवीन संधीही निर्माण होतील आणि बेरोजगार तरुणांना चांगला रोजगार मिळेल. केंद्राच्या या योजनेंतर्गत बटाटा, चिप्स, पावडर, फ्लेक्स स्टार्च, लसूण आणि कांद्याची पेस्ट, पावडर, टोमॅटो कॅचअप, लोणचे, पापड, मुरब्बा, ज्यूस, चॉकलेट, बेकरी, मसाला, नमकीन, सोयाबीन यापासून बनवलेले अन्न पदार्थ इ. याशिवाय नवीन उद्योगांची स्थापना आणि आधीच स्थापन झालेल्या युनिट्सचे अपग्रेडेशन, ब्रँडिंग, मार्केटिंग आणि पॅकेजिंगसाठी सूक्ष्म अन्न प्रक्रिया उद्योगांची स्थापना यासाठी अनुदान देण्याची तरतूद करण्यात आली आहे.

उद्योगांच्या विकासासाठी तांत्रिक संस्थांना मदत

प्रत्येक राज्यातील तांत्रिक संस्थांनाही प्रधानमंत्री सूक्ष्म अन्न उद्योग अपग्रेडेशन योजनेअंतर्गत नामांकित केले जाईल. राज्यस्तरीय तांत्रिक संस्थांसाठी पीआयपी तयार करणे, पीआयपींना इनपुट प्रदान करणे, जिल्हा संसाधन व्यक्तींसाठी क्षमता निर्माण प्रशिक्षण आयोजित करणे, ब्रँडिंग आणि विपणन योजनांसाठी इनपुट प्रदान करणे, जिल्हा संसाधन व्यक्तींना सल्ला देणे यासाठी या संस्था जबाबदार असतील. या संस्थांद्वारे, ज्या वैयक्तिक युनिट्स आणि गटांना भांडवल गुंतवून नफा कमवण्याची इच्छा असेल त्यांना प्रशिक्षण सहाय्य देखील प्रदान केले जाईल. एक जिल्हा एक उत्पादन तयार करणार्‍या विद्यमान युनिट्स आणि क्लस्टर्सना देखील प्रशिक्षण समर्थन दिले जाईल. हे प्रशिक्षण ऑनलाइन मॉड्यूलद्वारे दिले जाईल. कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालयाने प्रति तास एक निश्चित दर निश्चित केला आहे जो प्रशिक्षणावर खर्च केला जाईल.

 

पंतप्रधान मायक्रो इंडस्ट्रीज अपग्रेडेशन स्कीम अंतर्गत पात्रता
भारतातील कोणताही मूळ रहिवासी या योजनेअंतर्गत सूक्ष्म उद्योग उभारण्यासाठी योजनेत अर्ज करू शकतो.केंद्राच्या या योजनेत सूक्ष्म अन्न प्रक्रिया उद्योगांच्या स्थापनेसाठी लहान/मोठे उद्योजक या योजनेत अर्ज करू शकतात.योजनेत अर्ज करण्यासाठी अर्जदाराचे वय १८ वर्षांपेक्षा जास्त असावे.अर्जदार व्यक्ती किमान 8 वी पास असावी.एखाद्या जिल्ह्यात ओळखल्या जाणाऱ्या उत्पादनामध्ये, जिल्ह्याच्या उत्पादनामध्ये उद्योगाचा समावेश करावा.
या योजनेचा लाभ अर्जदाराला केवळ मालकी किंवा भागीदारी फर्मसाठीच मिळू शकतो.
प्रधानमंत्री मायक्रो इंडस्ट्रीज अपग्रेडेशन स्कीम अंतर्गत आवश्यक कागदपत्रे

आधार कार्ड पत्त्याचा पुरावाउत्पन्न प्रमाणपत्रउद्योगाशी संबंधित कागदपत्रे बँक खात्याच्या तपशीलासाठी बँक पासबुक पासपोर्ट आकाराचे छायाचित्र
मोबाईल नंबर आधारशी लिंक केला आहे पंतप्रधान मायक्रो इंडस्ट्रीज अपग्रेडेशन स्कीममध्ये या प्रकारे लागू करा
प्रधानमंत्री सूक्ष्म अन्न उद्योग उन्नती योजनेंतर्गत कृषी क्षेत्रात अन्न प्रक्रिया युनिट्स स्थापन करू इच्छिणारे या योजनेच्या अधिकृत वेबसाइट https://pmfme.mofpi.gov.in वर जाऊन विनामूल्य ऑनलाइन अर्ज करू शकतात . कृषी उत्पादन प्रक्रिया उद्योगांच्या उभारणीसाठी अनुदानाबाबत अधिक माहितीसाठी, आपण उपसंचालक कार्यालय, उद्यान बडवणीशी देखील संपर्क साधू शकता. याशिवाय, तुम्ही ई-मित्र किंवा ग्राहक सेवा केंद्राच्या मदतीने देखील अर्ज करू शकता. अर्ज करताना अर्जदारांनी सर्व आवश्यक कागदपत्रे सोबत ठेवण्याची विशेष काळजी घ्यावी.