रेशीम उत्पादनातून शेतकरी होईल मालामाल

कृषी सेवक | ३० ऑक्टोबर २०२२ |  रेशीमची लागवड विचित्र वाटेल पण हे खरे आहे की नैसर्गिक रेशीम केवळ कीटकांपासून तयार होते. यासाठी तुम्हाला रेशीम किड्यांचे संगोपन करावे लागेल. हे रेशीम किडे अधिकाधिक रेशीम कसे तयार करतील? यासाठी तुती म्हणजेच तुतीची रोपे लावली जातात. जेव्हा रेशीम किडे या वनस्पतींची पाने खाऊन त्यांच्या लाळेने रेशीम तयार करतात. एक एकर जमिनीत एक एकर रेशीम लागवड करून 500 किलो रेशीम किडे तयार करता येतात. येथे एक मनोरंजक गोष्ट सांगतो की रेशीम किड्यांचे आयुष्य दोन ते तीन दिवसांचे असते. मादी कीटक सुमारे 200 ते 300 अंडी घालते. 10 व्या दिवशी, अंड्यातील अळी बाहेर पडते, जी त्याच्या तोंडातून द्रव प्रथिने स्राव करते. हवेच्या संपर्कात आल्यावर ते कडक होते आणि थ्रेडचे रूप धारण करते. अळीभोवती एक गोलाकार वर्तुळ तयार होते, त्याला कोकून म्हणतात. गरम पाण्यात टाकल्यावर हा किडा मरतो. हा कोकून रेशीम बनवण्यासाठी वापरला जातो. तुतीच्या पानांवर किडे पाळले जातात.

भारतात लाखो कुटुंबे रेशीम किटक संगोपनाशी संबंधित आहेत आणि या कुटुंबांची आर्थिक स्थिती सुधारली आहे. रेशीम शेतीचा विचार शेतीच्या श्रेणीत केला जातो. रेशीम उत्पादनात चीननंतर भारताचा क्रमांक लागतो. भारतात सर्व प्रकारचे रेशीम तयार होते. भारतातील विविध राज्यांमध्ये सुमारे 60 लाख लोक रेशीम कीटकांच्या शेती व्यवसायात गुंतलेले आहेत.